ماه صفر، نحس است؟

خبرگزاری گیتی آنلاین _ استاد حوزه علمیه و عضو هیئت تحریریه نویسندگان حوزوی خراسان حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا رضایی تربقان بیان داشت؛ با شروع ماه صفر عده‌ای ،دوستان و آشنایان خود را سفارش می‌کنند که ماه صفر است و خونریزی و شکستن تخم مرغ و صدقه و دعا و… فراموش نشود. آیا واقعاً ماه صفر، نحس است؟
ریشه این مطالب از کجاست؟ چهار ماه از ماههای سال قمری حرام شمرده می شود که عبارتند از: رجب ،ذی القعده، ذی الحجه و محرم. عرب ها در این ماهها جنگ و کشتار نمی‌کردند و میان آنها آتش بس برقرار بود. ماه رجب به فاصله‌ای کوتاه بود هیچ. اما این سه ماه دیگر که به صورت متوالی و پشت سر هم قرار دارند موجب می‌شد که بسیاری از کینه ها، عداوت ها و دشمنی های عرب در دل بماند و یکدیگر را به شروع ماه صفر که ماه های حرام تمام می‌شد، تهدید می‌کردند و با شروع این ماه جنگ و کشتار و بدبختی شروع می‌شد و از این روی عرب‌ ماه صفر را ماه نحس و بدبختی می دانست. (ماهیچ روایتی به نحس بودن این ماه نداریم)

خوبی و بدی ایام در قرآن

از نظر قرآن روزها و شب ها به خودی خود مبارک و شوم نیستند بلکه مبارکی و نحوست به حوادثی است که در آن شب و روز ها اتفاق افتاده است. هم چون شب قدر، قرآن می فرماید: إنّا اَنزَلناهُ في لَیلَة مُبارکَه و یا روزی که قوم عاد عذاب شدند روز نحس گفته شده است.
إنا اَرسَلنا عَلَیهم ریحا صَرصَرا فی یَوم نَحس مُستَمر (قمر ۱۹ _فصلت ۱۶) همانا ما بر سر آن ها تندبادی سوزان در روزی پیوسته شوم فرستادیم.
پرواضح است مبارک بودن شب قدر مربوط می‌شد به مقاربت آن شب با اموری بزرگ و مهم مثل نزول ملائکه و روح ،نزول قرآن و… و نحوست روز عذاب قوم عاد به نزول عذاب بر آن ها بوده و نیز مبارکی و نحوست سایر ایام به حوادث و اتفاقات آن روزها است.

خوبی و بدی ها ایام از دیدگاه عقل و اسلام

مرحوم علامه طباطبایی در خصوص سعه و نحس ایام از نظر عقل می نویسد: ما هرگز نمی توانیم بر سعادت روزی از روزها و یا زمانی از زمان ها و نیز نحوست ایام برهان و دلیل قطعی اقامه کنیم. چون در حقیقت و طبیعت زمانی تمام اجزایش مثل هم هستند. بنابراین از نظر خود زمان فرقی بین این روز و آن روز نیست تا یکی را مبارک و دیگری را شوم بدانیم اما علل و عواملی که در حدوث و حوادث و نیز در به ثمر رساندن اعمال تأثیر دارند از حیطه علم و اطلاع ما خارج است، ما نمی‌توانیم لحظه لحظه زمان را با علل و اسبابی که در آن زمان مؤثرند بسنجیم تا بفهمیم که آن علل و اسباب در این مقدار از زمان چه تاثیری دارد؟ آیا تأثیر آن طوری است که یک قسمت از زمان را مبارک و قسمت دیگر را شوم می‌کند یا نه؟ درست به همین علت راهی به افکار مبارک و شومی ایام هم نداریم و نمی توانیم به نبودن چنین چیزی دلیل اقامه کنیم.

فال بد بزنیم

واقعیت این است؛ روزها و اعداد با یکدیگر تفاوتی ندارند، اما ممکن است کسی یا کسانی فال بد بزنند که البته تاثیر هم دارد اما اگر کسی فال بد نزند ماه صفر با ماههای دیگر هیچ تفاوتی ندارد. اگر کسی به چیزی بدبین باشد مانند همان چشم‌بد تاثیرگذار است، بعضی از قدما می‌گفتند؛ زبان بنده قلم خداست و نتیجه این می‌شود که اگر کسی به صفر فال بد زد اثر بد هم می‌بیند و اگر فال بد نزند هیچ مشکلی پیش نمی آید. به بیان دیگر معنی آیاتی که به نحس بودن ماه صفر یا روزهایی که در آن عذاب بر قوم عاد نازل شده این نیست که این ماه‌ها از ابتدا نحس باشد، بلکه بدین معنی است که اگر کسی این ماه را فال بد زد برایش نحسی می‌آورد که البته می توان با دعا، صدقه و ذکر و توکل به خدا و فال نیک اثر بد و نحوست این ماه را از بین برد.
وقتی رحلت پیامبر (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا(ع) در این ماه قرار گرفت باعث شد تا مسلمانان در این ماه فال بد بزنند و الا ما هیچ دلیل و روایتی مبنی بر نحوست یا سنگینی ماه صفر نداریم، برعکس ماه صفر را عنوان صفرالخیر نام گذاری شده است. مثل محرم‌الحرام، شعبان المعظم، شوال المکرم

✍غلامرضا رضایی تربقان