هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الأُمِّيّينَ رَسولًا مِنهُم يَتلو عَلَيهِم آياتِهِ وَيُزَكّيهِم وَيُعَلِّمُهُمُ الكِتابَ وَالحِكمَةَ وَإِن كانوا مِن قَبلُ لَفي ضَلالٍ مُبين «سوره جمعه آیه۲» اوست که در میان مردمان اُمتی رسولی از خودشان مبعوث کرد که آیاتش را بر آنان تلاوت و آنان را تزکیه کند و کتاب و حکمت به آنها می‌آموزد. اگرچه آن ها پیش از تو در گمراهی آشکار بودند.
ایمان و اقرار به نبوت پیامبر گرامی اسلام از اصول مهم اسلام به شمار می‌آید و تا این قرار و ایمان تحقق پیدا نکند شخص مسلمان نیست، أشهد أن لا إله إلا الله، و أشهد أن محمداً رسول الله(ص) وعلاوه بر این اقرار و ایمان به همه آنچه پیامبر از طرف خداوند آورده و به ضرورت دین اسلام ثابت شده در تحقق اسلام شخص، ضروری است. خداوند از همان ابتدای خلقت بشر انبیا و پیامبرانی را فرستاده که در روایات اهل بیت مشهور است؛ تعداد آنها ۱۲۴ هزار نفرند.
گرچه در قرآن مجید تنها نام ۲۶ نفر از پیامبران ذکر شده، تعداد پیامبران اولوالعزم که دارای دین و شریعت بوده اند پنج نفر است که عبارتنداز؛ نوح، ابراهیم، موسیٰ، عیسیٰ و محمد(ص) و همه أنبیا به گفته قرآن در آیه چهار سوره ابراهیم به زبان قوم خود سخن گفته اند؛ وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُول إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ. ماهیچ رسولی نفرستادیم مگر به زبان قومش. از حضرت علی (ع) نقل شده که حضرت هود، صالح، شعیب، اسماعیل و محمد (ص) به زبان عربی سخن می گفتند و حضرت آدم، شیث، نوح و ابراهیم به زبان سریانی و زبان اسحاق، یعقوب، موسیٰ ، داوود و عیسیٰ عبرانی است.
و در حدیث از پیامبر (ص) نقل شده تعداد کتاب هایی که بر پبامبران الهی نازل شده ۱۰۴ کتاب بوده که پنجاه صحیفه بر شیث و سی صحیفه بر ادریس و بیست صحیفه بر ابراهیم و تورات به موسیٰ و انجیل بر عیسیٰ و زبور بر داوود و قرآن بر پیامبر اسلام نازل شده است. وَلَٰكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ (احزاب۴۰) و رسول خدا(ص) خاتم پیامبران الهی است. امام صادق(ع) می فرمایند: خداوند با رسول خدا، پیامبران را و یا کتاب قرآن، کتاب‌های آسمانی را به پایان برد. و در روایات آمده که حلال و حرام پیامبر اسلام تا قیامت تغییر نمی‌کند.
حَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ‌الْقِیَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ لاَ يَكُونُ غَيْرُهُ وَ لاَ يَجِيءُ غَيْرُهُ، حلال محمد تا روز قیامت حلال است و حرامش تا قیامت حرام است، غیر او نخواهد بود و غیر او نخواهد آمد. چرا که او پیامبری است که برای همه جهانیان مبعوث گردیده و بعثت او به تصریح قرآن جهانی است.
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا، ما تو را بشارت دهنده و ترساننده نفرستادیم مگر برای همه مردم». و در سوره جن آمده است، حتی اجنه هم در حیطه هدایت پیامبر گرامی اسلام قرار دارند و امام صادق(ع) رسالت پیامبر اسلام را بر همه انسان‌ها و جن‌ها بیان می‌کند.
معجزه بزرگ پیامبر اسلام، قرآن است که همیشگی است و با عقل و روح و فکر مردم سروکار دارد، قرآن معجزه ای است که ۱۴ قرن فریاد می‌زند؛ اگر می‌گویید این کتاب آسمانی از سوی خدانیست همانند آن را بیاورید و در سوره اسرا آیه ۸۸ می گوید؛ قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الاْ ِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لایَأْتُونَ بِمِثْلِهِ. بگو اگر تمام جهانیان اجتماع کنند که مانند قرآن بیاورند، نمی توانند اگرچه با یکدیگر نهایت همکاری را داشته باشند.
در این زمینه مشرکین تصمیم گرفتند، آیاتی همانند قرآن بیاورند. آن ها از تمام مردان فصیح و بلیغ عرب کمک خواستند از جمله از ولید بن مغیره که در میان عرب در آن زمانه به حسن تدبیر و فکری شهره بود از او خواستند در این باره فکری بیاندیشد و نظر خود را درباره آیات قرآن بیان کند.
ولید بعد از شنیدن آیاتی از قرآن توسط پیامبر(ص) از جا برخاست و گفت: به خدا سوگند از محمد سخنی شنیدم که نه شبیه گفتار انسان‌ها است و نه پریان… گفتار او حلاوت خاصی دارد و زیبایی مخصوص، بالای آن همچون شاخه های درخت برومند میوه است و ریشه‌های آن پرمایه. گفتاری است که بر همه چیز پیروز می‌شود و چیزی بر آن پیروز نخواهد شد.
در آیه‌ای که در اول مطلب ذکر شد؛ هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الأُمِّيّينَ… وظایف پیامبر اسلام، تحت عنوان سه برنامه بیان می‌شود؛
برنامه اول تلاوت آیات که می فرمایند؛ يَتلو عَلَيهِم آياتِهِ.
برنامه دوم تزکیه مردم است؛ وَيُزَكّيهِم
و برنامه سوم تعلیم کتاب و حکمت که می فرماید؛ وَيُعَلِّمُهُمُ الكِتابَ وَالحِكمَةَ و در آخر آیه می فرناید؛ وَإِن كانوا مِن قَبلُ لَفي ضَلالٍ مُبين.
خداوند اشاره می‌کند؛ به دوران جاهلیت و گمراهی که جامعه بشر را در بر گرفته بود یکی از آثار گمراهی، شعار «الحق لمن غلب» بود که حق را از آن کسی می‌دانستند که زورمندتر باشد و معتقد بودند؛ خون را فقط با خون باید شست و یا زنده به گور کردن دختران خردسال را و هزاران مورد دیگر…. معروف است که دوران قبل از بعثت را دوران جاهلیت می‌خواندند و این جاهلیت اختصاص به عربستان نداشت، بلکه دنیای آن روز غرق در فساد و جهل و عقب ماندگی بود.
بت پرستی مذهب شایع بود و خانه کعبه که به دست ابراهیم بت شکن برای اقامه توحید ساخته شده بود، مرکز بت‌ها گردیده بود، طریق معیشت مردم گرچه کم وبیش از طریق دادوستد بود، اما اکثر امرار معاش آن ها از طریق غارت و چپاول بود و هیچ گونه قبح و منعی نداشت؛ اگر طایفه ای زورش می‌رسید به طایفه دیگر دستبرد می‌زد و اغلب طوایف همیشه در جنگ و زدوخورد بودند.
*جهالت در ایران
در ایران آن زمان زمامداران برای طبقات پایین جامعه ارزشی قائل نبودند؛ درس خواندن اختصاص به طبقات خاصی داشت، ظهور اسلام در دوران ساسانیان و هم زمان با سلطنت خسرو پرویز بود، همان شخصی که فرمان داد؛ زندانیان که تعداد آنها به ۳۶ هزار می‌رسید همه را نابود کردند.
به خسرو پرویز خبر دادند؛ فلان حاکم را به درگاه خواندیم، تعلل می‌ورزد. جواب داد اگر نمی‌توان با تمام بدن نزد ما بیاید ما به جزئی از آن اکتفا می‌کنیم؛ بگویید فقط سر او را به درگاه ما بیاورند.
از شهوت رانی سیر نمی‌شد؛ هزاران زن و دختر زیبا در حرم سرای او بودند، سه هزار خادم مرد و ۸۵۰۰ مرکب، ۷۶٠فیل و دوازده هزار قاطر مخصوص حمل بار و بنیه او بودند. ازدواج با محارم در ایران آن روز هیچ منعی نداشت و مباح بود، اردشیر با دو دختر از دختران خود ازدواج نمود. کمبوجیه با دوخواهر خود ازدواج کرد و… سایر کشورها همه غرق در عقب ماندگی بودند، امپراطور روم یک جا دستور داد؛ ۳۰ هزار نفر را محاصره و همه را قتل عام کردند.در هندوستان میلیون‌ها خدا برای خود قائل بودند.
هندوها معتقدند؛ خداوند در کالبد بسیاری از موجودات حتی حیوانات و حشرات حلول کرده و خدائی نمی‌کند. ریاضت‌های وحشیانه در بین آنها رایج بود؛ ساعات متوالی چشم به خورشید می‌داشتند تا کور شوند. در گرمای سخت آتش روشن می‌کردند و با پای عریان روی آتش می‌رفتند، خود را در قفس زندانی می‌کردند تا بمیرند و از این قبیل حرکات وحشیانه به عنوان ریاضت و وصول معنویت زیاد داشتند. خداوند پیامبرش را مبعوث نمود تا بشر را از این انحراف‌ها و جهالت‌ها نجات دهد و آنها را بیدار نماید و بندگان را به تعقل و خردورزی سوق دهد و حق و باطل را بیان و مردم را به عبودیت خداوند یکتا و بندگی او دعوت نماید.
امید که در این راه هدایت شده و ثابت قدم باشیم.
✍ غلامرضا رضایی تربقان
